Qormadii hore waxa aan ku iftiimiyay marnaba israacii Jamhuuriyada Somaliland iyo Somali-italy aanu sharciyan qabsoomin. Maantana waxan soo qaadan doonaa dhawr arimood oo cadaynayaa 2daa dal inaanay kolna shariyan ku midoobin ee dhinaca Somali-italy mar walba jihada ay doonto siyaasa u jeedinaysay.Waxaa jiray wax lagu magacaabay (Act of Union).Kaas oo la diyaariyay 27 june 1960. Kana qodobkiisa 1aad,a waxa ku cad 2ba dal (The State of Somaliland and the state of Somalia) inay ku midoobeen,magacana la yidhaa Somali Republic. Halkan markaynu dhuuxno waxa xaqiiqo ah:
1.Waqtigaa 27 june 1960 waxa jiray uun dal la yidhaa Jamhuuriyada
Somaliland.
2.Somali-italy waqtigaa xornimadooda may qaadan,hadana waxa ku
qoran Act of union-ka inay ahaayeen State of Somalia.
Kanina (Act of Union) waxa ku cad inaanu sharci ahayn maadaama israacii uu kaba horeeyay,dhinaca kalena xornimadoodii aanay qaadan waqtigaa 27 June 1960.
Weli waxaan ku dhex jiraa cadaynta 2daa dal israacoodu inaanu marnaba sharci noqonin.Bal hada aftidii laga qaaday shacabkana ila eega.Dastuurkii ka koobnaa 105 qodob ee laga qarsaday berigaa dhinaca Jamhuuriyada Somaliland ayaa waxay qabsoontay 24 June 1961.Codkii ka soo baxay shacabka jamhuuriyada Somaliland ee diiday waxuu ahaa 54.3%. Halkaana waxa ku cad israacu muu ahayn sharci.
Dhinaca garsoorka iyo maxkamadaha hadaan soo qaato,iyadoo 2da dhinacba isku noqdeen Jamhuuriyada Somaliyeed ayaa hadana jamhuuriyada Somaliland waxay adeegsan jirtay Indian Penal Code of 1860 israacii ilaa 1964,maxkamada-huna waxay hoos tagi jireen maxkamda Kenya oo ay isku nidaam ahaayeen,dhinaca Somaliya-na waxay adeegsan jirtay Italian Penal Code of 1930 ilaa 1964. Markaana Somali-italy waxay daaqada ka tuurtay IP Code-kii ay JSL ku dhaqmaysay,Waxaana la qaatay Italian Penal Code waxaanu Adan Cade saxeexay 16 December 1962 balse waxuu dhaqan galay April 3 1964. Tana waxa ku cad israacii inaanu sharci ahayn mar hadii la kala lahaa 2ba garsoor oo midi hoos tago Kenya ilaa 3 April 1964.
Caduur dhaw-dhawdu uma dhacsana.
La Soco qaybta danbe….
Xuseen Xasan Badmaax
Hargeysa/JSL
4026100