Gabaygan oo uu Siciid Maxamuud Gahayr curiyay 18kii Abril 2017ku, waxa uu baaq nabadeed u yahay colaadda soo noqnoqatay ee Koonfurta Sool ku dhexmartay qaybo ka tirsan beelaha dega Sool, Sanaag iyo Buuhoodle (Cayn). Runtii waa mid laga xumaado, waxaana ka faaiidaysanaya shaydaanka. Ummaddani waa Daraawiishtii halganka gobannimo-doonka ku suntanayd ee bilaabay halgankii Gumeysteyaasha reer Yurub lagu diiddanaa, waa deegaannadii abwaannada iyo xikmadda loo daba-fadhiisan jiray, waa garaaddadii dhaqanka hoggaaminayay, waa bulsho leh waxa dadka lagu majeerto ee dood, dadnimo, deeq, dood iyo dirirba leh.
Siyaasad ahaanna waa beel udub-dhexaad u ah, kana mid ah dadkii salka u dhigay Somaliland iyo Buntilaan, waxa ay door muhiim ah ku leeyihiin dawladaha Geeska iyo Bariga Afrika sida Kiiniya, Itoobiya, Jabuuti iyo Soomaaliyaba. Iyaga oo ah hormoodkii nabadda lagaga dayan lahaa, waxa aan ka xumahay in uu dhiig dhexdooda ku daato, isla markaana ay qaybo ka mid ahi warmaha isu listaan.
Gabaygani waxa uu muujinayaa in aan dheef laga helin colaadda sokeeye, waxaanu sheegayaa in aan Eebbe inoo fasixin daadinta dhiigga Islaamka. Hal-abuurku waxa uu tixdan ku gudanayaa waajibaadka sama-doonnimo ee ka saaran nabadgelyada, badbaadada iyo wada-noolaanshaha ummadda aan geeri mooyaane, geeddi ku kala tegi karin.
Waxa uu ku hal-qabsanayaa:
Garaad Daahir Jaamac Axmed oo Hargeysa ku nool
Siyaasi Maxamuud Axmed (Foolbe) oo Hargeysa jooga iyo
Gabyaa Cabdiraxmaan Awtaad oo Muqdisho ku sugan
Waxa uu yidhi
Dabayluhu warkii dhiillo sida, way dawinayaane
Daahirow dhambaalkaan akhriyay, doori midabkiiye
Darandarroorigay sheegayaan, diilalyuu dhalaye
Dermo nabada baa lagu dhamaa, doobbi buuxsamaye
Ma ogtahay nimuu galay dareen, maanku degi waaye
Doocaanku adigoo sal-kacay, kaama degi-layne
Waxan adiga kuu doorbideen, caawa kugu doortay
Dun-samaanta aad leedihiyo, door-labkaad tahaye
Deexdayda gaadhsii bulshada, Deelku waa gabaye
Daba-taag war baa nooga yimi, diiday gama’iiye
Dilalkiyo colaadahaa socdiyo, qiiqa demi waayay
Waa holac damiirkiyo qalbigu, diiqad weyn badaye
Dulucdaydu waa Cayn khalqiga, daayinkeen dhigaye
Dadka Sool Sanaag baa haddeer, loo danleeyahaye
Mar gumeysi degelkeenna yimi, daacuflaha gaalku
Waxaad tiin kuwii diiday ee, dooxay nacabkiiye
Waxad tiin Darwiishkii xornimo, duurka noo maraye
Deeq iyo haddii doodda hadal, laysku derejeeyo
Idinkaa leh dirirtii gobeed, duugga nololeede
Dadnimada hormood baad u tiin, doorashada guude
Degelkii abwaannada mudh-baxay, deeqda lagu siiyay
Durdurkii xikmaad tihiin, duurxulkii gabaye
Haddii dhaqan dir loo yeeyihyo, duubka sharaftiisa
Idinkaa garaadnimo da’ weyn, daacaddii helaye
Dayashada kuwaan eegayannaw, haysku doobyina’e
Hubka daadsha, degannaan alkuma, weerar duug ma lehe
Diradire wixii kuu danuu, duri ka qaadaaye
Toban markaad soo dishee, dooxdo maxastaada
Ama aad is-dabar-goysideed, doorka wada aasto
Dillaalkaa xumaatada ku hela, doollar iyo maale
Daannada sokeeyaha sharbaa, laga durduurtaaye
Nin Iblays duwaday baan xigtada, daaddahayn karine
Duullaan shisheeyaha wadaa, daabcad kaa geya’e
Nin dalkaaga soo weeraraa, laga difaacdaaye
Dabka waxad ku naafanaysaa, kii dad kuu xigaye
Nimaad daaddahayn lahayd rasaas, laguma deebsheene
Da’yartiyo barbaartuna naxliga, yaanay dacaroone
Dumaasheeda gabadhaad lahayd, deyro yay noqonne
Darsinnada agoomoobayaa, dool kumay imane
Aabbahood dhallaankaad dishee, jooga degelkaagu
Adiguu daryeel kaa rabaa, diiftir-waajibe
Dummadaada weeyaan wixii, hawl la deristaaye
Hubka daadsha, degannaan alkuma, weerar duug ma lehe
Afartaasi waa deyn bulshadu, daw u leedahaye
Degannaanshoo soo noqdaan, baaq u dirayaaye
Inaad dhiigga sii daadisaan, waan ka digayaaye
Xasiloonni loo wada degaa, maandhe ii darane
Docda kale tusaalaha haddaan, Deelka ka higgaadsho
Soomaalida intii dawladiyo, geeska darafkiisa
Waxadtiin nalkii daarayiyo, dirawalkoodiiye
Laantayda damal baad utiin, doorsan ii galaye
Buntulaan dadkii beerayee, doojiyaad tahaye
Federaalku diricaad tihiin, wuu ku daal-baxaye
Nayroobi doorkaad gasheen, lama dabooleene
Dikhil iyo Jabuutaa xil qaran, duudka kuu sudhaye
Dawlad-deegaan Soomaalidaa, doorlab kuu qiraye
Hubka daadsha, degannaan alkuma, weerar duug ma lehe
Haddaan Daahay Awtaad kal hore, waano wuu diraye
Inkastoon dabliyo boolis iyo, ciidan badan daadsho
Oo aan dedaalkayga huro, duunyo iyo hawlba
Haddii aan si daacada heshiis, qalinka loo duugin
Inaan daadka keli joojiyaa, waa habeen dumaye
Carrabka iyo daankuba marbay, yara dagaalaane
Waxse ay daqiiqado qortaan, dib u heshiisiine
Haddii aad is-deysaan wadnuhu, wuu ku degi laaye
Dubka iyo sidii jiidhka iyo, duunka iyo beerka
Dar waxaa tihiin uu is-biday, Daayinkeen abide
Dabalaab markii uu dhacaba, waan damqanayaaye
Foolbow ninkii shalay duryamay, wuu dinnaahiyaye
Deelqaafka haddii uu ku yidhi, kuma dullawdaane
Dun xariira iyo baa tihiin, danabyadaydiiye
Hubka daadsha, degannaan alkuma, weerar duug ma lehe
Damaashaad ku aad baan lahaa, Dooxa Boocame’e
Daanshood Dharkayn baan lahaa, maalmo dabadeede
Kalabaydh kokuu roobku da’o, waan dalxiis tegiye
Dalandoolka Saaxdheer inaan, soo dayaan rabaye
Dogobyada haddaydaan bakhtiin, waan dib-dhacayaaye
Haddii aad dulqaad muujisaan, doogtu way bi’iye
Dabuubtaydu waa baaq nabadeed, door abwaannimo’e
Hubka daadsha, degannaan alkuma, weerar duug ma lehe
Waa loo darsanayaa kuwaad, daarka jaraysaane
Cidda waranka loo deylayaa, maaha duul kale’e
Haddaad duugto boqollaal sidii, deyrka kugu xeeran
Docda kugu bannaanaatay buu, duufan soo geliye
Digashada qofkii kuu darnaa, yuu dabbaal-degine
Hubka daadsha, degannaan alkuma, weerar duug ma lehe
Daliilkiyo kitaabkiyo sharciga, waad ka durugteene
Rabbigeen qofkii diinta qira, “daaya” buu yidhiye
Daahow Rasuulkina xigtada, “daaja” buu faraye
Shaydaanku wixi kuu danuu, “diid” ku leeyahaye
Jahannama dariiqii taguu, “daaddax” leeyahaye
Jannadii intaad dacal-martuu, “doonta naar” yidhiye
Dar Saciira hoygoodu yahay, way ku dagayaane
Dawankooda ruuxii maqlaa , Haawiyuu degiye
Dakharrana intaasaa ku filan, duudsi gacallowe
Daaweeya maantaan lahaa, doog wixii dhacaye
Hubka daadsha, degannaan alkuma, weerar duug ma lehe
Dhaxaan dardaarmaye haddaan, hadalka soo duubo
Daandaansi guul laguma helo, duugga nololeede
Xurgufuhu haddii ay demaan, dirirku noo hoorye
Dacaskiyo qudh-gooyada dhacdiyo, wii-da demi weyday
Inuu Eebbe naga soo dabraan, ugu duceeyaaye
Allahayow ammaan baan dalbaday, daacad loo yahaye
Allahayow walaalaha is-dilay, maanta kala dooji
Aanada Allow dalaw ka tuur, yay ka sii darine
Allahayow dabkaa naga bakhtii, wuu na daashadaye
Siciid Maxamuud Gahayr
Hargeysa
Email: saedmgahair@hotmail.com
Facebook: Siciid Maxamuud Gahayr